ေ၀လငါးဆိုတာဘာလဲ။

ေ၀လငါးေတြဟာ ေရထဲမွာေနေပမယ့္လို႕ “ငါး” မ်ိဳးႏြယ္စုထဲမွာမပါပါဘူး။ သူတို႕ေတြဟာ ေရေန-ႏို႕တိုက္သတၱ၀ါမ်ားသာ ျဖစ္ၾကပါတယ္။

ပင္လယ္ထဲ၌ေနထိုင္ျခင္း

ေ၀လငါးမ်ားဟာ အလြန္ႀကီးၿပီး ဥာဏ္အလြန္ေကာင္းမြန္တဲ့ ေရေန-ႏို႕တိုက္သတၱ၀ါမ်ား ျဖစ္ၾကတယ္။ သူတို႕ေတြဟာ ေလကို အျခားေရေနသတၱ၀ါေတြလို ပါးဟပ္ကေနမရွဴဘဲ သူတို႕ရဲ႕ေက်ာကသီးျခားအသက္ရွဴေပါက္(blowhole) မွ အဆုပ္ထဲကိုေရာက္ေအာင္ ရွဴသြင္းပါတယ္။ ေ၀လငါးေတြမွာ ေရထဲမွာသြားလာရေအာင္ လြယ္ကူဖို႕ ေခ်ာေမာႏူးညံ့တဲ့ ခႏၼာရွိၾကပါတယ္။ ေ၀လငါးမ်ားဟာ သူတို႕တစ္ဘ၀လံုးကို ပင္လယ္ထဲမွာဘဲ ေနထိုင္ေသာက္စားၾကတဲ့ တစ္မ်ိဳးထဲေသာ ေရေန-ႏို႕တိုက္သတၱ၀ါမ်ား (ေရႏြား - manatees မွလြဲ၍) ျဖစ္ၾကပါတယ္။

အျခားႏို႕တိုက္သတၱ၀ါမ်ားသကဲ့သို႕-

- ေ၀လငါးေတြဟာ ေလကိုအဆုပ္ထဲသို႕ ရွဴသြင္းၾကတယ္၊

- သူတို႕ေတြရဲ႕ကုိယ္မွာလည္း အေမြးေတြရွိၾကတယ္ (အျခားကုန္းသတၱ၀ါေတြထက္ အလြန္နည္းပါးၿပီး အေကာင္ႀကီးေတြမွာ အေမြးကို မျမင္ႏိုင္ေလာက္ေအာင္ပါဘဲ)၊

- ေ၀လငါးေတြက ေသြးေႏြးသတၱ၀ါမ်ားျဖစ္ၾကတယ္ (ကိုယ္တြင္းအပူခ်ိန္အလြန္ျမင့္မားပါတယ္)၊

- ေ၀လငါးေတြမွာ ေ၀လငါးေလးေတြကို အစာေကၽြးဖို႕အတြက္ “Mammary Glands” ဆိုတာေလးေတြရွိပါတယ္၊

- သူတို႕ႏွလံုးမွာလည္း အခန္း ၄ ခန္းရွိပါတယ္ (Left Ventricle and Right Ventricle, and Left Atrium and Right Atrium)။

အရြယ္အစား

“ေ၀လငါးျပာ (Blue Whale)” ဆိုတာ ကမာၻေပၚမွာ အႀကီးဆံုးနဲ႕ အသံအက်ယ္ဆံုး တိရစၧာန္ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒိုင္ႏိုေဆာေတြထက္လည္း အဆမတန္ပိုမိုႀကီးမားပါတယ္။ ေ၀လငါးျပာ၏ ခႏၶာသည္ ၉၄ ေပ(၂၉ မီတာ) (၉ထပ္တိုက္ခန္႕)ထိရွည္ပါတယ္။ ေ၀လငါးျပာႀကီးေတြက ေသးငယ္လွတဲ့ပင္လယ္ေနပုစြန္သ႑န္အေကာင္ေလးေတြအား တစ္ေန႕ကို ၄တန္ခန္႕ စားသံုးၾကတယ္။ စားသံုးတဲ့အခါမွာလည္း “Baleen” ဆိုတဲ့အစာစစ္တဲ့ေနရာမွတစ္ဆင့္ စစ္ၿပီးေသာက္စားၾကပါတယ္။ ဒီလိုေ၀လငါးႀကီးေတြကို လူသားေတြကလြဲလို႕ ဘယ္သူမွဖမ္းမယ့္သူမရွိပါဘူး။

“Dwarf Sperm Whale” ေတြဟာ အေသးငယ္ဆံုးေ၀လငါးေတြ ျဖစ္ၾကပါတယ္။ အရြယ္ေရာက္ ေ၀လငါးတစ္ေကာင္ရဲ႕ အရြယ္အစားသည္ ၈.၅ေပ (၂.၆ မီတာ) သာရွည္လ်ားၾကပါတယ္။

Cetaceans ႏွစ္မ်ိဳး

ေ၀လငါးမ်ား၊ လင္းပိုင္မ်ား၊ ႏွင့္ porpoises (ႏွာေခါင္းတံုးတံုးႀကီးမ်ားရွိၾကေသာ လင္းပိုင္းမ်ိဳးစုမ်ား) သည္ Cetaceans အုပ္စုထဲတြင္ ပါ၀င္ၾကပါတယ္။ Cetaceans အမ်ိဳးခြဲေပါင္း ၇၅ မ်ိဳးရွိၾကပါတယ္။ ေ၀လငါးေတြသည္လည္း Cetacea အမ်ိဳးစုမွာ အစဥ္လိုက္ ပါ၀င္ေနၾကတယ္။ သို႕ေသာ္ ထို ေ၀လငါးမ်ားကို ေအာက္ပါ အုပ္စုေတြအတိုင္း ခြဲျခားထားၾကတယ္။

-Toothed whales (Odontoceti) - ေ၀လငါးေတြဟာ အျခားေရေနသတၱ၀ါေတြကို ဖမ္းယူေသာက္စားတတ္တဲ့ သတၱ၀ါမ်ားျဖစ္ၾကတယ္။ Toothed whales ေတြမွာ အစာဖမ္းဆီးရန္အတြက္ ငုတ္တိုသ႑ာန္သြားမ်ား (peg-like teeth) မ်ားပါရွိၿပီး သားေကာင္မ်ားကို ေကာင္လံုးလိုက္ မ်ိဳခ်ေလ့ရွိၾကတယ္။ သူတို႕ရဲ႕အစာေတြကေတာ့ ငါးမ်ား၊ ျပည္ႀကီးငါးမ်ား၊ နဲ႕ အျခားေရေန-ႏို႕တိုက္သတၱ၀ါမ်ားကို စားသံုးေလ့ရွိၾကပါတယ္။ သူတို႕ေတြမွာလည္း ေက်ာကသီးျခားအသက္ရွဴေပါက္ (blowhole) ပါရွိၿပီး Echolocation လို႕ ေခၚတဲ့ အဂၤါကိုသားေကာင္ေတြ ဖမ္းတဲ့အခါ အသံုးျပဳေလ့ရွိၾကတယ္။ Toothed Whales ေတြမွာေတာ့ အျခားအမ်ိဳးေပါင္း ၆၆ မ်ိဳးရွိပါတယ္။

-Baleen whales (Mysticeti) - ဤေ၀လင္းေတြကေတာ့ အစာဖမ္းဆီးတဲ့အခါမွာ Baleen လို႕ေခၚတဲ့ အစာစစ္တဲ့ အဂၤါပါရွိၾကတယ္။ Baleen ဆိုတာ ဘီးပံုသ႑ာန္အဂၤါျဖစ္ၿပီး သူတို႕ရဲ႕ အစာကို ေရမွစစ္ယူစားေသာက္ႏိုင္တဲ့ အဂၤါျဖစ္ပါတယ္။ Baleen whales ေတြဟာ Toothed Whales ေတြထက္ ပိုမိုႀကီးမားၿပီး သူတို႕မွာ Blowholes ႏွစ္ေပါက္ပါရွိၾကတယ္။ Baleen Whales ေတြမွာ အျခားအမ်ိဳးေပါင္း ၁၀ မ်ိဳးရွိၾကပါတယ္။